به نقل از «عصر ایران»

14 مرداد؛ روز تبریز/ یادآور مشروطه و جنایات روس‌ها در روزهای اشغال / یادی از علی موسیو

تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۸۵۱۱۱

عصر ایران؛ امید جهانشاهی- از سال 1398 و به ابتکار شورای فرهنگ عمومی استان آذربایجان شرقی  14 مرداد به  مناسبت سال‌روز صدور فرمان مشروطه و پاس داشتِ نقش تبریز در این پیروزی بی نظیر ملی و تاریخی، به عنوان روز تبریز نام گذاری شده است. 

  تبریز به واسطه نزدیکی به استانبول و قفقاز، یکی از دروازه های آشنایی ایرانیان با اندیشه های جهان جدید به شمار می رفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از همین رو، یکی از اولین شهرهایی است که با مظاهر جهان جدید آشنا شد و مدرسه و چاپخانه و کتابخانه و نشریه در آن پا گرفت.

  به عنوان  مثال عبدالرحیم طالبوف از تبریز به تفلیس رفت و آنجا با زبان و اندیشه های جدید آشنا شد و بعدها آثارش از جمله آثاری بودند که منشا افکار و خواستهایی تازه شدند و منجر به نهضت ملی مشروطیت شدند. 

یا حسن تقی‌زاده که یکی از مشروطه خواهان بود، علاوه بر اینکه به روزنامه های فارسی زبان چاپ خارج دسترسی داشت، تحت تاثیر کتاب های چاپ استانبول هم بود و از این طریق ایده های جدید و حکومت قانون و مشروطیت در او شکل گرفت. 

در واقع تبریز به واسطه موقعیت جغرافیایی به دروازه آرای تازه در ایران تبدیل شده بود و از این رو این شهر یکی از پایگاه های اصلی تجددخواهی ایرانیان و از کانون های اصلی مبارزه برای حکومت قانون و آزادی شد.

این پویش ها و جنبش ها ثمر داد تا سرانجام117 سال پیش و  در  14 مرداد 1285 خورشیدی مظفرالدین شاه زیر فشار مبارزات مردمی که قانون و حریت می خواستند فرمان مشروطیت را صادر کرد.

این نام گذاری البته بیراه هم نیست چراکه برای بسیاری از مردم نام مشروطه با ستارخان و باقرخان و قیام مردم تبریز گره خورده است. 

هرچند علاوه بر این دو که به حق سردار و سالار ملی لقب گرفتند و ارج یافتند، بزرگمردانی آزادی خواه و وطن دوست هم بودند که با وجود همه مبارزات و جان فشانی ها کمتر معرفی شدند و به دلایلی کمتر قدر یافتند. 

از آن جمله می‌توان به علی موسیو اشاره کرد. علی موسیو مردی بسیار خوش‌فکر و شجاع بود و در سازماندهی گروه های مختلف مشروطه خواه و هدایت آنها نقش جدی داشت. خانه اش یکی از محل های اصلی شور و مشورت مشروطه خواهان بود. خانه او که در همان دوران غارت شده بود امروز موزه ای است که دیدن دارد. داستان زندگی او یکی از بهترین سوژه ها برای ساخت سریال و یا فیلم است: روایت یک دوران پرالتهاب مبارزه تاجرزاده ای آگاه و شجاع است که همه زندگی خود و فرزندانش را فدای حکومت قانون و آزادی برای ایران کرد. 

روس‌ها در جریان تجاوز به تبریز و سرکوب شدید مخالفان استبداد، دو فرزند 18 و 16 ساله او را اعدام کردند. اما آن تجاوز همه جنایت های روسیه در تبریز نیست. اصلاً نام تبریز با جنایت های روسیه گره خورده است. نام تبریز یادآور مظلومیت و مقاومت است. 

اواخر آذرماه سال 1290 ارتش متجاوز روسیه تبریز را اشغال کرد و به لخت کردن و تحقیر و غارت و قتل مردم پرداخت. شرح جنایت روس ها و مقاومت مردم در اسناد مختلف از جمله کتاب یادداشت های میرزا اسدالله ضمیری آمده است. 

روس ها در مدت اشغال به شدت مشروطه خواهان را که مهم ترین نیروی مدافع شهر در آن روزگار و نیروی ضد استبدادی بودند سرکوب و قلع و قمع کردند.

روس ها عاشورایی در تبریز رقم زدند و در میان بهت و ماتم مردم مظلوم تبریز یکی از شریف ترین مبارزان یعنی روحانی به نام میرزا علی آقا تبریزی- مشهور به ثقه الاسلام - را همراه با هفت نفر دیگر از بزرگان و مبارزان تبریز از جمله دو پسر علی موسیو به دار آویختند.

 تصویر آن مشروطه خواهان به دار آویخته، تصویر روشن آزادگی است. آن عاشورای تاریخی از تلخ ترین روزهای تاریخ تبریز است و هرگز فراموش نمی شود. 

شرح شجاعت و شرافت میرزا علی آقا تبریزی در مجال یادداشت نمی گنجد. اما همین بس که احمد کسروی این روحانی را آبروی ایران خواند. 
از زندگی تک تک این مبارزان می توان فیلم ساخت که سراسر، آگاهی و غرور و غیرت برای جامعه است. وقتی به میرزا علی آقا می گویند روس‌ها می خواهند شما را بکشند، بهتر است به سفارت عثمانی پناهنده شوید؛ به شدت برآشفته می شود و جواب می‌دهد من از مرگ فرار کنم، درحالیکه دیگران دارند کشته می شوند. 

وقتی روس‌ها به سراغش آمدند و او را به سفارت بردند و تهدید کردند که یا تایید کند که ابتدا تبریزی ها جنگ را شروع کردند، یا تایید کند که برای حفظ امنیت حضور قوای روس لازم است و در غیر این صورت اعدام خواهد شد، آگاهانه و شجاعانه تن به اعدام داد اما تن به ذلت نداد. 

ما برای آن‌که ایران گوهری تابان شود
خون دل‌ها خورده‌ایم

ما برای آن‌که ایران خانۀ خوبان شود
رنج دوران برده‌ایم 

ما برای خواندن این قصۀ عشق به خاک
خون دل‌ها خورده‌ایم
 
ما برای جاودانه ماندن این عشق پاک
رنج دوران برده‌ایم 

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: انقلاب مشروطه؛ به زبان ساده در 7 سکانس

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: تبریز دوره مشروطه مشروطه خواهان روس ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۸۵۱۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دروغ اجباری؛ سیاست رسانه‌های مدعی آزادی

در وضعیت و ساختار کنونی جامعه، رسانه‌ها نقش مهمی در ارائه مطالب به مخاطبان خود دارند. بى تردید رسانه، به هر شکل آن، برای ایفای نقش خود وظایفی دارد که باید آنها را به بهترین وجه و حداقل در حدّ امکان خوب انجام دهد و برای ادای درست وظایف و مسئولیت‌های خود نیازمند الگوگیری از کسانی است که این وظایف را به بهترین شکل انجام داده و راه خود را به درستی پیموده و از بیراهه رفتن پرهیز کرده‌اند.

یکی از مهم‌ترین وظایف و شاید اولین وظیفه رسانه‌ها، چه رادیو، چه تلویزیون و چه مطبوعات، روشن ساختن افکار عمومی و بالا بردن سطح معلومات و دانش مردم درباره مسائل جامعه است؛ وظیفه‌ای که جز با صداقت و خیرخواهی مردم، عملی نمی‌شود.

رسانه باید‌ها و نباید‌های خود را دارد، اما آن چیزی که همیشه ادعا می‌کنند که در انجامش بیشترین تلاش را می‌کنند بیان واقعیت است. واقعیتی که البته از منظر خود آن را بیان می‌کنند. منظری که البته به موضوعات زیادی بستگی دارد.

رسانه‌های مشهور جهان حالا پس از گذراندن سال‌ها آزمون و خطا می‌دانند به چه شکلی واقعیت خود را به مخاطب القاء کنند، تاثیر بگذارند و در ذهن مخاطب جای گذاری کنند. به اخبار چند مدت اخیر رسانه‌های بزرگ جهان مانند بی بی سی دقت کنید. پوشش رسانه‌ای آنها را در نمایش جنایات صهیونیست‌ها  در غزه و حمله‌های وحشیانه آنها به بیمارستان و مردم بی دفاع این منطقه و حمله به کنسولگری ایران در دمشق را با پوشش عملیات وعده صادق و آن چیزی که به مخاطب خود القا می‌کردند مقایسه کنید. اگر چه رسانه‌های مشهور مانند بی بی سی همیشه ادعای بی طرفی دارند، اما امروز تمامی مردم جهان می‌دانند که بی طرفی و نمایش واقعیت‌ها چیزی به غیر از شوخی نیست.  

این اتفاق را در موضوعات متفاوت چه سیاسی و چه مواردی دیگر می‌توان مشاهده کرد. بی بی سی و رسانه‌هایی مانند آن تنها وسیله‌ای برای اجرا کردن سیاست‌های قدرت‌هایی هستند که آنها را بابت نیازهایشان خصوصا از لحاظ مالی تامین می‌کنند.

بهانه این صحبت‌ها دروغ جدید بی بی سی درباره یکی از اغتشاشگران اغتشاشات ۱۴۰۱ است. دروغی که البته به شکلی مسخره توسط خود آن‌ها فاش شد، اما همچنان نیز دروغ خود را بزک کرده و به مخاطب القا می‌کنند. می‌گویند از منابعی که داریم اطلاعات به دست ما رسیده و به دلیل مسائل امنیتی تصاویر منتشر شده را با فتوشاپ منتشر می‌کنیم تا اتفاقی برای منابع ما در ایران پیش نیاید. آن‌ها هیچ سند رسمی منتشر نمی‌کنند و فقط از طریق تبلیغات و القای مخاطبان خود به دنبال ادامه دادن به دروغ خود هستند. برای هر سوالی که دروغ آنها را مشخص می‌کند دلیل مضحک می‌آورند و همچنان بر دروغ خود پا فشاری می‌کنند.

شبکه‌های اجتماعی این قبیل رسانه‌ها را کمی چک کنید، متوجه می‌شوید که در جهان هیچ خبری نیست و تمامی جنایات در ایران انجام می‌شود. در  این رسانه‌ها انگار رژیم صهیونیستی ۳۴ هزار نفر را به شهادت نرسانده و هیچ جنگی علیه مردم فلسطین وجود ندارد. در فضای این رسانه‌ها انگار هیچ آشوب و تظاهراتی در دانشگاه‌های آمریکا بر علیه صهیونیست‌ها شکل نگرفته و همه جا در امن و امان است به جز ایران.

در این رسانه‌ها انگار خبری از یکی از بزرگترین خیزش‌های دانشجویی آمریکا پس از جنگ ویتنام وجود ندارد؛ اما اگر یک دانشجو به عنوان مثال از غذای خود در دانشگاهی در ایران خوشش نیاید آن را نمایش می‌دهند و آن را به بی‌کفایتی حکومت ایران ربط می‌دهند. در این رسانه‌ها انگار همه جهان ایران است و بقیه نقاط زمین بی مشکل و همه چیز در آسایش است.

البته وظایف این رسانه‌ها در قبال اربابان  و حامیان مالی خود این رفتار‌ها را برای آن‌ها تبدیل به یک امر واجب کرده است و البته نباید از رسانه‌هایی که حامی اصلی‌شان صهیونیست‌ها و یا نظام سلطه و استکبار است انتظار داشت موضعی به نفع  جمهوری اسلامی ایران داشته باشند. این رسانه‌ها باید در جهت سیاست‌های خود قدم بردارند.

 اما ما در جهت آگاه‌سازی مردم کشور خودمان چه کردیم که به راحتی تحت تاثیر رسانه‌های غربی قرار نگیرند و همه چیز را باور نکنند؟ شاید باید انتظار داشته باشیم که بهتر و با قدرت بیشتر وارد این جنگ رسانه‌ای شویم و با آگاهی در جهت مقابله با آن‌ها قدم برداریم.

احمد دستمالچیان سفیر سابق ایران در لبنان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره عملکرد و پوشش رسانه‌های غربی در جریان اعتراضات دانشجویی در آمریکا اظهار کرد: این رسانه‌ها تا آنجایی که در اختیار خودشان هست و می‌توانند شروع به افشاگری می‌کنند و در حال بر ملا کردن تصاویر جنایات صهیونیت‌ها هستند.

وی افزود: به دلیل آن که دست‌های اختاپوسی سانسور از طرف نظام استکباری بر اینها حاکم است شاید بیش از این نتوانند، اما در آینده این هم از کنترل نظام استکباری خارج می‌شود و رسانه‌ها می‌توانند بیش از امروز به وظایف ذاتی یک رسانه مستقل عمل کنند.

دستمالچیان اظهار کرد: البته امروز هر فرد در فضای مجازی و رسانه‌های مجازی برای خود یک رسانه است و این از کنترل نظام استکباری خارج شده و نظام استکباری نمی‌تواند کاری کند که تصاویر چنین اعتراضات و خیزش‌هایی کنترل شده و محدود باشد.

کیومرث یزدان‌پناه کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره عملکرد رسانه‌های بین‌المللی در پوشش اعتراضات ضد صهیونیستی در دانشگاه‌های آمریکا اظهار کرد: سکوت رسانه‌های مدعی حقوق بشر در این مقطع تاریخی درباره اعتراضات و خیزش دانشجویان در سراسر جهان ظلمی بزرگ است. سکوت آنها مغایر با اصل آزادی بیان و دفاع از مظلوم است.

وی ادامه داد: رسانه‌ها باید در هر نقطه از دنیا نسبت به این زمینه فعال باشند و بی تفاوتی آنها به چنین اتفاقاتی نشانگر آن است که رسانه مستقلی نیستند.

کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: این بی خیالی آن معنا را دارد که رسانه‌ها هم در واقع وابسته به جریان‌های قدرت هستند و برای آن که رسانه‌ها خود را از این انگ‌ها جدا و استقلال خود را حفظ کنند، بهتر است واکنش‌های جدی نسبت به جنایات صهیونست‌ها در نوار غزه و وحشی‌گری و کشتار آنها داشته باشند.

یزدان‌پناه بیان کرد: آن چیزی که مشخص است رسانه‌ها باید از این جنبش‌خواهی جهانی که به واسطه دانشجویان آمریکایی شروع شده حمایت کنند و امیدواریم که در همه نقاط جهان شاهد ادامه موضع‌گیری‌ها علیه صهیونیست‌ها و جنایات وحشیانه آنها باشیم.

وی  افزود: رسانه‌های ایرانی هم به عنوان یکی از مدعیان دفاع از حقوق مظلوم و مدعی دفاع از حقوق فلسطین نباید در این زمینه کوتاهی کنند و به نظر من باید همیشه در خط اول مبارزات رسانه‌ای علیه اقدامات رژیم صهیونیستی باشند.

یزدان‌پناه بیان کرد: وظیفه تمام رسانه‌های آزادی‌خواه جهان و آنهایی که مدعی‌اند تریبون‌شان در اختیار مظلومان جهان است، این است که اعتراضات دانشجویان حامی فلسطین را پوشش دهند تا دامنه آن از مرز‌های آمریکا و دیگر مناطق جهان فراتر رود و بستر‌ها برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی فراهم شود.

گزارش: محمد حسین نیک خوی متین

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دفاعی امنیتی